چرم و انواع آن
چرم، جنسی است که از دباغی پوست خام جانوران، به‌ویژه گاو به‌دست می‌آید. فرایند دباغی، پوست فسادپذیر را به یک مادهٔ طبیعی پایدار، دایمی و انعطاف‌پذیر برای کاربردهای گوناگون تبدیل می‌کند. چرم در تلفیق با چوب، پایهٔ فناوری باستانیان را شکل می‌داده است. صنعت چرم و صنعت خز با هم متفاوت‌اند. این تفاوت از اهمیت مواد خام مورد استفاده در هر کدام پیداست. مواد خام مورد استفاده در صنعت چرم، محصولات فرعی صنعت گوشت هستند؛ در حالی‌که گوشت ارزش بیش‌تری از پوست دارد. مواد خامی که در صنعت خز به‌کار گرفته می‌شوند، ارزش بیش‌تری از گوشت دارند و به همین خاطر گوشت به عنوان یک محصول جانبی تلقی می‌شود. تاکسیدرمی اجازهٔ استفاده از پوست حیوانات را به انسان می‌دهد، البته مهم‌تر از پوست‌شان، سر و بخشی از پشت آن‌هاست. پوست‌ها و پوست‌های خام در ساخت چسب و ژلاتین هم کاربرد دارند. چند راه وجود دارد که در نتیجهٔ آن‌ها، پوست جانور به یک مادهٔ انعطاف‌پذیر و محکم به نام چرم تبدیل می‌شود.
انواع چرم:
- حیوانی : از پوست حیوانات به دست میاید. این حیوان می‌تواند: گوسفند، گاو، بز، شترمرغ، مار و ... باشد.
چرم گوسفند: چرمی زیبا، با قیمت مناسب می‌باشد و دوام خوبی دارد.
چرم گاو: چرمی با دوام و مقاوم است که با وجود تولید الیاف پیشرفته، همچنان در بسیاری موارد همچون دستکش ایمنی در کاربردهای شیمیایی و پوشش حرفه‌ای موتور سواری از بهترین انتخاب‌ها است .
چرم شترمرغ: چرمی بسیار محکم و زیباست . برجستگی‌های جای پر شترمرغ ظاهری جذاب به آن می‌دهد. سبک و نازک است و مقاومت بالایی دارد.شترمرغ در ایران زیستگاه طبیعی ندارد و در نتیجه استفاده از چرم شترمرغ آسیب زیست محیطی به طبیعت وارد نمی‌کند.
- انسانی : شرکتی در انگلیس، مطایق قرارداد با افراد داوطلب، پس از مرگشان با پوست آن‌ها کمربند، کیف و کفش از چرم انسان (پس از انجلم عملیات لازم بر روی پوست) تولید می‌کند و با قیمت بالا به صورت محدود به فروش می‌رساند.
- گیاهی : با استفاده از تانن (از ریشهٔ tanning به معنای دباغی) و سایر عناصری که در پوست تنه و میوه برخی درختان (مانند مازو) یافت می‌شوند، تهیه می‌شود. این نوع چرم، انعطاف‌پذیر بوده و رنگ آن قهوه‌ای‌ست که میزان رنگش به ترکیب شیمیایی و رنگ پوست بازمی‌گردد. چرم گیاهی در آب پایدار نیست؛ بی‌رنگ می‌شود و اگر پس از خیس شدن، خشکش کنید، چروک گشته و از انعطاف‌پذیری و نرمی‌اش کاسته خواهد شد. در آب گرم، شدت چروک شدنش بیش‌تر است و تقریباً شبیه ژلاتین می‌شود. علاوه بر اینکه سفت شده و احتمالاً شکننده هم می‌گردد. چرم جوشانده نمونه‌ای است از چرمی که با قرار گرفتن در آب داغ، شناور شده و سفت می‌شود. این اتفاق در موم جوشانده و مواد شبیه هم رخ می‌دهد. در تاریخ گهگاه پس از عمل سفت کردنش، از آن در زره‌ها و هم‌چنین در اتصال کتاب‌ها هم استفاده می‌شده‌است. این نوع چرم، تنها نوع چرم است که در حکاکی و قالب‌گیری چرم می‌تواند مناسب باشد.
- کرومی : که در ۱۸۵۸ اختراع شد، با کرومیوم سولفات و دیگر نمک‌های کرومیوم دباغی می‌شود.
- آلدهیدی : با استفاده از ترکیبات گلوتارآلدهید یا اکسازولیدین دباغی می‌شود.
- ترکیبی : به کمک بسپارهای آروماتیک مثل گونه‌هایی از نوولاک و نرادول ساخته و دباغی می‌شود.
- آلومی : که با نمک آلومینیوم در ترکیب با چسبنده‌های گوناگون و منابع پروتئینی مانند فلوئور، زردهٔ تخم مرغ و غیره دباغی می‌شود.
- پوسته خام : با ایجاد تراش‌های نازک روی پوست، شناور ساختنش در آهک، و کشیدنش در موقعی که خشک شده‌است درست می‌شود.
ابعاد زیست‌محیطی[ویرایش]
در سال ۲۰۰۹ شرکت نایک و تیمبرلند خرید چرم از بخش‌های جنگل‌زدایی شدهٔ جنگل‌های آمازون را متوقف کردند.[۱] این عمل تنها چند هفته پس از گزارش سازمان صلح سبز صورت گرفت که نشان می‌داد گله‌های دام‌داری‌های منطقهٔ آمازون باعث تخریب جنگل‌های آمازون می‌شوند.
نظر بدهید